Zirtual: Một công ty tưởng đang “bay cao” và cú rơi tự do lúc 1 giờ sáng
Quang Trần
Trong giới khởi nghiệp, có những thất bại chỉ khiến người ta mất tiền. Nhưng cũng có những cú sụp đổ kéo theo những giấc mơ sự nghiệp tan vỡ. Zirtual chính là một minh chứng điển hình.
Hơn 400 người bị sa thải chỉ bằng một email lúc 1:34 sáng. Không cảnh báo. Không lời chia tay. Một công ty từng được tung hô là "Uber cho giới CEO bận rộn", chỉ sau một cú click đã tan biến như chưa từng tồn tại trong giới doanh nghiệp.
Khi “giấc mơ trợ lý ảo” gặp thời
Zirtual không khởi đầu bằng một công nghệ đột phá, mà từ một nhu cầu rất đời thường: ai cũng cần người hỗ trợ để làm việc hiệu quả hơn.
Năm 2011, trong bối cảnh nền kinh tế việc làm linh hoạt bắt đầu trỗi dậy hậu khủng hoảng 2008, Maren Kate Donovan - nữ sáng lập trẻ tuổi, nảy ra ý tưởng kết nối doanh nhân bận rộn với các trợ lý cá nhân được đào tạo bài bản. Không phải freelancer. Mà là những "trợ lý toàn thời gian", được huấn luyện, có quy trình, có văn hóa.
Zirtual phát triển nhanh đến mức gần như không ai kịp thở. Họ phục vụ hàng nghìn khách hàng, gọi vốn thành công, lên trang bìa báo chí, chuyển trụ sở về Las Vegas, trung tâm khởi nghiệp đang lên.
Truyền thông gọi họ là “Uber của ngành trợ lý cá nhân”. Maren trở thành hình mẫu khởi nghiệp nữ mà ai cũng ngưỡng mộ.
Nhưng ngay khi ánh đèn spotlight còn chưa kịp tắt, bi kịch đã ập đến.
Sụp đổ chỉ trong một đêm
Tháng 8/2015, khi Zirtual chuẩn bị bước vào vòng gọi vốn Series B, họ phát hiện cú sốc: chỉ còn chưa đầy 10 ngày tiền mặt trong tài khoản.
Tại sao không ai phát hiện sớm hơn? Vì công ty… tưởng mình đang lãi. Báo cáo tài chính trông vẫn đẹp. Doanh thu vẫn tăng. Khách hàng vẫn ký hợp đồng đều đều. Nhưng họ đã bỏ qua điều cơ bản nhất: dòng tiền.
Mô hình của Zirtual cực kỳ "đốt tiền": nhân viên toàn thời gian, trả lương cố định, chi phí đào tạo cao.
Trong khi đó, khách hàng lại thanh toán theo chu kỳ dài (quý, năm). Dòng tiền chảy vào không khớp với dòng tiền chảy ra. Và không ai đủ chuyên môn để dự báo rủi ro này.
Không có CFO thực thụ. Không có hệ thống giám sát dòng tiền. Không ai báo động sớm.
Khi các cố vấn tài chính cảnh báo: “Nếu không đóng cửa ngay hôm nay, ngày mai sẽ phải đối mặt với hàng loạt vụ kiện vì nợ lương,” Maren buộc phải làm điều không nhà sáng lập nào mong muốn: ngừng toàn bộ hoạt động và gửi email sa thải 430 nhân viên, chỉ trong một đêm.
Không có thông báo. Không có họp khẩn. Không một lời chào. Slack bị khóa. Email nội bộ bị cắt. Hệ thống nội bộ sập toàn bộ chỉ trong vài phút. Hàng trăm con người như rơi xuống hố đen mà không biết vì sao.
Một startup không chết vì ý tưởng
Zirtual có sản phẩm, có khách hàng, có thị trường. Họ không thất bại vì thiếu mô hình kinh doanh. Họ thất bại vì thiếu một thứ cực kỳ quan trọng trong bất kỳ công ty dịch vụ nào: quản trị dòng tiền.
Sự thật là: rất nhiều startup dịch vụ đang rơi vào cái bẫy giống hệt Zirtual mà không hề biết. Họ thuê người nhanh, mở rộng nhanh, đốt tiền nhanh nhưng lại không kiểm soát được khoảng cách giữa chi và thu. Đến lúc nhận ra, thì đã muộn.
Với những ai đang làm startup, đặc biệt là trong ngành dịch vụ, bài học từ Zirtual không chỉ đơn giản là “hãy cẩn thận với tài chính”.
Mà là: hãy đầu tư vào hệ thống tài chính vững chắc trước khi tăng trưởng. Một CFO giỏi có thể không tăng doanh thu cho bạn, nhưng sẽ cứu bạn khỏi việc phá sản khi bạn tưởng mình đang làm ăn tốt.
Zirtual không phải startup đầu tiên chết vì thiếu quản trị tài chính và chắc chắn không phải cuối cùng. Nhưng sự sụp đổ nhanh đến mức “không kịp trở tay” của họ là một hồi chuông cảnh tỉnh cực lớn với bất kỳ ai đang mải mê tăng trưởng mà quên mất thứ cơ bản nhất: tiền trong két còn bao nhiêu?
Nguồn: Chính Nghĩa/Etoday
Từ khoá
Đọc thêm
Đây là lần đầu tiên tỷ giá trung tâm được NHNN đưa lên mức trên 25.000 đồng kể từ khi cơ chế này được áp dụng vào đầu năm 2016. Xem thêm
Hà Nội vừa chốt bổ sung Dự án khu chức năng đô thị tại 233, 233B và 235 Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân) vào kế hoạch sử dụng đất năm 2025. Với diện tích “khủng” gần 11ha, dự án do Xavinco cùng liên danh nhà đầu tư thực hiện, từng được biết đến với tên Vinhomes Smart City Nguyễn Trãi. Xem thêm
Cùng cộng đồng
Tháng 7 vừa rồi, thị trường mua bán – sáp nhập (M&A) Việt Nam nóng rần rần, riêng bất động sản đã “ôm” gần 484 triệu USD. Anh em giới đầu tư chắc thấy không khí bắt đầu nhộn nhịp trở lại rồi đấy. Xem thêm
Mang 60 triệu tiền lẻ đi mua Toyota Yaris Cross và cái kết…khiến 5–6 nhân viên phải “cày” hơn 1 tiếng để đếm 💰👌✌️😂 Xem thêm
Hải Phòng “bùng nổ” dự án mới – anh em chuẩn bị đón sóng hạ tầng!🚧🏦🏦🏛 Xem thêm
Anh em làm cảng, logistics hay săn đất khu công nghiệp nghe tin này chắc “rụng rời”: TP.HCM đang tính lập hẳn 4 khu thương mại tự do (FTZ) siêu khủng, gắn liền cảng biển, đường sắt, cửa khẩu 😎 Xem thêm
Sau khi thực hiện chia cổ tức bằng cổ phiếu tỷ lệ 13%, SHB tiếp tiếp tục củng cố vị thế trong nhóm 5 ngân hàng TMCP tư nhân có quy mô vốn điều lệ lớn nhất trong hệ thống. Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu sẽ giúp các ngân hàng, trong đó có SHB, tích lũy vốn tự có, cải thiện hệ số an toàn vốn (CAR) tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế, đáp ứng các quy định mới và tăng khả năng mở rộng tín dụng. Xem thêm
Bác nào tìm được phòng chưa chứ bây giờ là tôi xác định đặt báo thức 2h sáng phóng xe vào trung tâm rồi đây🙌🤦♀️ Xem thêm
Bớt thủ tục, bớt chờ đợi, bớt nợ đọng – đó là lý do Viện Kinh tế Tài nguyên & Môi trường TP.HCM đề xuất cơ chế cho doanh nghiệp tự tính, tự nộp tiền sử dụng đất. Xem thêm
Ngày 09/8/2025, PVcomBank đã trao tặng 1 tỷ đồng hỗ trợ nhân dân Nghệ An khắc phục hậu quả do bão số 3 (bão Wipha) gây ra. Số tiền này được chuyển trực tiếp vào tài khoản của Ban Cứu trợ tỉnh Nghệ An. Xem thêm
Anh em đầu tư chắc hẳn đã nắm được thông tin về Sân bay Gia Bình. Nhưng liệu chúng ta có đang nhìn nhận dự án hay đánh giá cơ hội đầu tư một cách toàn diện… dưới đây thêm một góc nhìn về dự án đình đám này. Xem thêm
Các nhà đầu tư chuyên nghiệp cần nhìn nhận dự án này không chỉ qua lăng kính của việc tăng giá đất ngắn hạn, mà phải thấu hiểu tiềm năng hình thành một hệ sinh thái kinh tế đa chiều, bền vững, nơi mà mọi khoản đầu tư từ logistics, bất động sản công nghiệp, đô thị đến dịch vụ đều có cơ hội sinh lời vượt trội Xem thêm
🏦🚙Không chỉ làm nhà, bán xe, làm bệnh viện, trường học… giờ đây Vingroup của tỷ phú Phạm Nhật Vượng chính thức bước vào hai “mặt trận” mới: hạ tầng giao thông và năng lượng xanh – với loạt dự án nghe thôi đã thấy “xanh mặt” vì tầm vóc. Xem thêm
Ngân hàng rục rịch chỉnh biểu, có nơi “xuống nhẹ”, có nơi “lên tí”, gửi đâu thì gửi… nhưng nhớ xem bảng trước cho chắc! Xem thêm
Từ nay, nhiều gương mặt “có số má” trên thế giới – từ tỷ phú, học giả, nhà khoa học đến cầu thủ top 100 thế giới – sẽ được miễn thị thực nhập cảnh Việt Nam, với thời hạn lên tới 5 năm. Xem thêm
Nửa đầu năm nay, hàng nghìn nhân viên tại các ngân hàng đã nghỉ việc. Có ngân hàng cắt giảm tới 2.000 nhân sự. Có vẻ nhân sự làm việc trong lĩnh vực ngân hàng cũng "chưa an toàn" và có thể bị thay thế bất cứ lúc nào, nhất là với những mắt xích không quan trọng. Xem thêm
Làm ăn mà, lúc đầu mừng rỡ như vợ chồng son. Sau vài vòng lỗ lãi, bắt đầu giận dỗi, hờn trách, ai cũng thấy mình thiệt. Xem thêm
Rick kid nhưng không skip trải đời nha!!!😎 Xem thêm
Xem thêm
Vingroup “lấn sân” hạ tầng & năng lượng xanh📣🙌
VinFast ghi nhận tháng thứ 3 liên tiếp bán hơn 11.000 xe điện, giữ ngôi vương thị trường Việt Nam
📣AE coin thủ chú ý: MBBank “bắt tay” ông lớn Upbit - Việt Nam sắp có sàn giao dịch tài sản số hợp pháp đầu tiên
Doanh nghiệp giới thiệu
Có thể bạn biết
Xem tất cả
Như Ý
Hoàng Thị Diệp
Nguyễn Lan Nhi
Đỗ Thuỳ Trang
