Zirtual: Một công ty tưởng đang “bay cao” và cú rơi tự do lúc 1 giờ sáng
Quang Trần
Trong giới khởi nghiệp, có những thất bại chỉ khiến người ta mất tiền. Nhưng cũng có những cú sụp đổ kéo theo những giấc mơ sự nghiệp tan vỡ. Zirtual chính là một minh chứng điển hình.
Hơn 400 người bị sa thải chỉ bằng một email lúc 1:34 sáng. Không cảnh báo. Không lời chia tay. Một công ty từng được tung hô là "Uber cho giới CEO bận rộn", chỉ sau một cú click đã tan biến như chưa từng tồn tại trong giới doanh nghiệp.
Khi “giấc mơ trợ lý ảo” gặp thời
Zirtual không khởi đầu bằng một công nghệ đột phá, mà từ một nhu cầu rất đời thường: ai cũng cần người hỗ trợ để làm việc hiệu quả hơn.
Năm 2011, trong bối cảnh nền kinh tế việc làm linh hoạt bắt đầu trỗi dậy hậu khủng hoảng 2008, Maren Kate Donovan - nữ sáng lập trẻ tuổi, nảy ra ý tưởng kết nối doanh nhân bận rộn với các trợ lý cá nhân được đào tạo bài bản. Không phải freelancer. Mà là những "trợ lý toàn thời gian", được huấn luyện, có quy trình, có văn hóa.
Zirtual phát triển nhanh đến mức gần như không ai kịp thở. Họ phục vụ hàng nghìn khách hàng, gọi vốn thành công, lên trang bìa báo chí, chuyển trụ sở về Las Vegas, trung tâm khởi nghiệp đang lên.
Truyền thông gọi họ là “Uber của ngành trợ lý cá nhân”. Maren trở thành hình mẫu khởi nghiệp nữ mà ai cũng ngưỡng mộ.
Nhưng ngay khi ánh đèn spotlight còn chưa kịp tắt, bi kịch đã ập đến.
Sụp đổ chỉ trong một đêm
Tháng 8/2015, khi Zirtual chuẩn bị bước vào vòng gọi vốn Series B, họ phát hiện cú sốc: chỉ còn chưa đầy 10 ngày tiền mặt trong tài khoản.
Tại sao không ai phát hiện sớm hơn? Vì công ty… tưởng mình đang lãi. Báo cáo tài chính trông vẫn đẹp. Doanh thu vẫn tăng. Khách hàng vẫn ký hợp đồng đều đều. Nhưng họ đã bỏ qua điều cơ bản nhất: dòng tiền.
Mô hình của Zirtual cực kỳ "đốt tiền": nhân viên toàn thời gian, trả lương cố định, chi phí đào tạo cao.
Trong khi đó, khách hàng lại thanh toán theo chu kỳ dài (quý, năm). Dòng tiền chảy vào không khớp với dòng tiền chảy ra. Và không ai đủ chuyên môn để dự báo rủi ro này.
Không có CFO thực thụ. Không có hệ thống giám sát dòng tiền. Không ai báo động sớm.
Khi các cố vấn tài chính cảnh báo: “Nếu không đóng cửa ngay hôm nay, ngày mai sẽ phải đối mặt với hàng loạt vụ kiện vì nợ lương,” Maren buộc phải làm điều không nhà sáng lập nào mong muốn: ngừng toàn bộ hoạt động và gửi email sa thải 430 nhân viên, chỉ trong một đêm.
Không có thông báo. Không có họp khẩn. Không một lời chào. Slack bị khóa. Email nội bộ bị cắt. Hệ thống nội bộ sập toàn bộ chỉ trong vài phút. Hàng trăm con người như rơi xuống hố đen mà không biết vì sao.
Một startup không chết vì ý tưởng
Zirtual có sản phẩm, có khách hàng, có thị trường. Họ không thất bại vì thiếu mô hình kinh doanh. Họ thất bại vì thiếu một thứ cực kỳ quan trọng trong bất kỳ công ty dịch vụ nào: quản trị dòng tiền.
Sự thật là: rất nhiều startup dịch vụ đang rơi vào cái bẫy giống hệt Zirtual mà không hề biết. Họ thuê người nhanh, mở rộng nhanh, đốt tiền nhanh nhưng lại không kiểm soát được khoảng cách giữa chi và thu. Đến lúc nhận ra, thì đã muộn.
Với những ai đang làm startup, đặc biệt là trong ngành dịch vụ, bài học từ Zirtual không chỉ đơn giản là “hãy cẩn thận với tài chính”.
Mà là: hãy đầu tư vào hệ thống tài chính vững chắc trước khi tăng trưởng. Một CFO giỏi có thể không tăng doanh thu cho bạn, nhưng sẽ cứu bạn khỏi việc phá sản khi bạn tưởng mình đang làm ăn tốt.
Zirtual không phải startup đầu tiên chết vì thiếu quản trị tài chính và chắc chắn không phải cuối cùng. Nhưng sự sụp đổ nhanh đến mức “không kịp trở tay” của họ là một hồi chuông cảnh tỉnh cực lớn với bất kỳ ai đang mải mê tăng trưởng mà quên mất thứ cơ bản nhất: tiền trong két còn bao nhiêu?
Nguồn: Chính Nghĩa/Etoday
Từ khoá
Đọc thêm
Đây là lần đầu tiên tỷ giá trung tâm được NHNN đưa lên mức trên 25.000 đồng kể từ khi cơ chế này được áp dụng vào đầu năm 2016. Xem thêm
Hà Nội vừa chốt bổ sung Dự án khu chức năng đô thị tại 233, 233B và 235 Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân) vào kế hoạch sử dụng đất năm 2025. Với diện tích “khủng” gần 11ha, dự án do Xavinco cùng liên danh nhà đầu tư thực hiện, từng được biết đến với tên Vinhomes Smart City Nguyễn Trãi. Xem thêm
Cùng cộng đồng
Team nhà giàu lại có thêm chỗ vung gậy mới: Sân golf Quang Hanh hơn 100 ha chính thức được "gật đầu" cho triển khai tại TP Cẩm Phả – Quảng Ninh. Xem thêm
Chưa đầy một tuần sau khi Tổng thống Donald Trump tung ra “Trump Card” – thẻ vàng nhập cư trị giá 5 triệu USD, gần 70.000 người toàn cầu đã nhảy vào đăng ký. Gọi đây là thị thực hạng sang, hay... vé VIP đi Mỹ cũng không sai! Xem thêm
Ninh Bình mới chưa kịp nóng máy, Xuân Trường đã đòi xây… sân bay! ✈️ 9 cây cầu, 2 đại lộ, cả một 'giấc mơ hạ tầng' đang được vẽ ra 🚧 Ai hóng? Xem thêm
Tối 13/6, các trận đấu cuối cùng của vòng chung kết cuộc thi sáng tạo Robot Việt Nam 2025 (Robocon 2025) đã diễn ra tại Nhà thi đấu Ninh Bình, thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Trong vai trò là đơn vị đồng hành, đại diện Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) đã tham dự lễ bế mạc và trao giải cho các đội tuyển đạt thành tích cao nhất. Xem thêm
Việc triển khai ứng dụng ngân hàng số thế hệ mới SHB SAHA tới khách hàng đánh dấu một cột mốc quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số toàn diện của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) sau hơn 32 năm phát triển, nhằm tạo ra một hệ sinh thái các dịch vụ Xem thêm
💸 Từ 1/6/2025, ai bán ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải, spa, karaoke... mà doanh thu >1 tỷ/năm thì chính thức lọt “vòng gửi xe” – phải xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, có kết nối với cơ quan thuế nha! Người kinh doanh chú ý tuân thủ theo quy định mới... Xem thêm
📅 Từ 1/6/2025, hàng chục nghìn hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm đã chính thức chuyển sang chế độ kê khai thuế theo doanh thu thực tế. Xem thêm
Rolls-Royce thì quen mặt rồi, nhưng lần này là “Rolls-Royce của bầu trời” nha quý dzị! Hãng hàng không của tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo vừa chốt đơn “xịn sò” với Rolls-Royce, đặt thêm 40 động cơ Trent 7000 để “gắn” vào dàn Airbus A330neo thân rộng 💪. Xem thêm
Một “ông lớn” công nghệ đến từ Đài Loan (Trung Quốc) – Tập đoàn MiTAC – vừa ngỏ ý muốn hợp tác với Bình Dương để phát triển các dự án giao thông thông minh, đặc biệt là đường sắt đô thị. Xem thêm
Hai phòng chờ thương gia mới The SENS Business Lounge và SH Premium Lounge Tan Son Nhat vừa chính thức được Sacombank bổ sung vào hệ thống phòng chờ đặc quyền dành cho chủ thẻ cao cấp. Đây là hoạt động nổi bật nhất nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng tại sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất (TP.HCM). Xem thêm
Người chơi hệ “hòn đảo xịn sò” nay có thêm lý do để tự hào: Chính phủ vừa chính thức gật đầu cấp phép cho Hãng hàng không Sun PhuQuoc Airways – do Công ty TNHH Hàng không Mặt trời Phú Quốc đầu tư. 🌞 Xem thêm
Trong xu hướng phục hồi mạnh mẽ của chứng khoán, VPBankS giảm lãi suất margin xuống mức thấp kỷ lục, chỉ từ 6,6%/năm, đi kèm với hàng loạt ưu đãi như miễn phí giao dịch trọn đời, tặng điểm đổi quà Loyalty khi mở tài khoản, chơi game trúng thưởng… Xem thêm
Mới đây, tại khách sạn JW Marriott Hà Nội, Danko Group và Vietcombank “chốt đơn” hợp tác toàn diện + hợp đồng tín dụng dự án Danko Riverside. Combo song kiếm hợp bích này không chỉ đẹp về hình thức mà còn mạnh về nội lực! 💪 Xem thêm
Dân chơi vàng chuẩn bị vui như trúng đậm! Sau hơn một thập kỷ “một mình một chợ”, Ngân hàng Nhà nước đang lên kế hoạch sửa Nghị định 24 để mở đường cho nhiều đơn vị cùng sản xuất vàng miếng, không còn “chỉ có SJC nói chuyện” nữa 😮💨. Xem thêm
Hưởng ứng chiến lược phát triển thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước, Sacombank tiếp tục giữ vai trò tiên phong trong việc thúc đẩy hành vi tiêu dùng hiện đại bằng cách đồng hành với vai trò nhà tài trợ Bạc cho chương trình “Ngày không tiền mặt” 2025 - do Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước), Thời báo Ngân hàng, báo Tuổi Trẻ phối hợp cùng Sở Công Thương TP.HCM và Công ty cổ phần thanh toán quốc gia Việt Nam (Napas) tổ chức với chủ đề “Thanh toán không tiền mặt thúc đẩy kinh tế số”. Xem thêm
Mỹ và Trung Quốc vừa đạt được đồng thuận thương mại sau 2 ngày “căng não” tại London. Xem thêm
Xem thêm
Doanh nghiệp giới thiệu
Có thể bạn biết
Xem tất cả
Như Ý
Hoàng Thị Diệp
Nguyễn Lan Nhi
Đỗ Thuỳ Trang
