Zirtual: Một công ty tưởng đang “bay cao” và cú rơi tự do lúc 1 giờ sáng

Quang Trần
Trong giới khởi nghiệp, có những thất bại chỉ khiến người ta mất tiền. Nhưng cũng có những cú sụp đổ kéo theo những giấc mơ sự nghiệp tan vỡ. Zirtual chính là một minh chứng điển hình.

Hơn 400 người bị sa thải chỉ bằng một email lúc 1:34 sáng. Không cảnh báo. Không lời chia tay. Một công ty từng được tung hô là "Uber cho giới CEO bận rộn", chỉ sau một cú click đã tan biến như chưa từng tồn tại trong giới doanh nghiệp.
Khi “giấc mơ trợ lý ảo” gặp thời
Zirtual không khởi đầu bằng một công nghệ đột phá, mà từ một nhu cầu rất đời thường: ai cũng cần người hỗ trợ để làm việc hiệu quả hơn.
Năm 2011, trong bối cảnh nền kinh tế việc làm linh hoạt bắt đầu trỗi dậy hậu khủng hoảng 2008, Maren Kate Donovan - nữ sáng lập trẻ tuổi, nảy ra ý tưởng kết nối doanh nhân bận rộn với các trợ lý cá nhân được đào tạo bài bản. Không phải freelancer. Mà là những "trợ lý toàn thời gian", được huấn luyện, có quy trình, có văn hóa.
Zirtual phát triển nhanh đến mức gần như không ai kịp thở. Họ phục vụ hàng nghìn khách hàng, gọi vốn thành công, lên trang bìa báo chí, chuyển trụ sở về Las Vegas, trung tâm khởi nghiệp đang lên.
Truyền thông gọi họ là “Uber của ngành trợ lý cá nhân”. Maren trở thành hình mẫu khởi nghiệp nữ mà ai cũng ngưỡng mộ.
Nhưng ngay khi ánh đèn spotlight còn chưa kịp tắt, bi kịch đã ập đến.
Sụp đổ chỉ trong một đêm
Tháng 8/2015, khi Zirtual chuẩn bị bước vào vòng gọi vốn Series B, họ phát hiện cú sốc: chỉ còn chưa đầy 10 ngày tiền mặt trong tài khoản.
Tại sao không ai phát hiện sớm hơn? Vì công ty… tưởng mình đang lãi. Báo cáo tài chính trông vẫn đẹp. Doanh thu vẫn tăng. Khách hàng vẫn ký hợp đồng đều đều. Nhưng họ đã bỏ qua điều cơ bản nhất: dòng tiền.
Mô hình của Zirtual cực kỳ "đốt tiền": nhân viên toàn thời gian, trả lương cố định, chi phí đào tạo cao.
Trong khi đó, khách hàng lại thanh toán theo chu kỳ dài (quý, năm). Dòng tiền chảy vào không khớp với dòng tiền chảy ra. Và không ai đủ chuyên môn để dự báo rủi ro này.
Không có CFO thực thụ. Không có hệ thống giám sát dòng tiền. Không ai báo động sớm.
Khi các cố vấn tài chính cảnh báo: “Nếu không đóng cửa ngay hôm nay, ngày mai sẽ phải đối mặt với hàng loạt vụ kiện vì nợ lương,” Maren buộc phải làm điều không nhà sáng lập nào mong muốn: ngừng toàn bộ hoạt động và gửi email sa thải 430 nhân viên, chỉ trong một đêm.
Không có thông báo. Không có họp khẩn. Không một lời chào. Slack bị khóa. Email nội bộ bị cắt. Hệ thống nội bộ sập toàn bộ chỉ trong vài phút. Hàng trăm con người như rơi xuống hố đen mà không biết vì sao.
Một startup không chết vì ý tưởng
Zirtual có sản phẩm, có khách hàng, có thị trường. Họ không thất bại vì thiếu mô hình kinh doanh. Họ thất bại vì thiếu một thứ cực kỳ quan trọng trong bất kỳ công ty dịch vụ nào: quản trị dòng tiền.
Sự thật là: rất nhiều startup dịch vụ đang rơi vào cái bẫy giống hệt Zirtual mà không hề biết. Họ thuê người nhanh, mở rộng nhanh, đốt tiền nhanh nhưng lại không kiểm soát được khoảng cách giữa chi và thu. Đến lúc nhận ra, thì đã muộn.
Với những ai đang làm startup, đặc biệt là trong ngành dịch vụ, bài học từ Zirtual không chỉ đơn giản là “hãy cẩn thận với tài chính”.
Mà là: hãy đầu tư vào hệ thống tài chính vững chắc trước khi tăng trưởng. Một CFO giỏi có thể không tăng doanh thu cho bạn, nhưng sẽ cứu bạn khỏi việc phá sản khi bạn tưởng mình đang làm ăn tốt.
Zirtual không phải startup đầu tiên chết vì thiếu quản trị tài chính và chắc chắn không phải cuối cùng. Nhưng sự sụp đổ nhanh đến mức “không kịp trở tay” của họ là một hồi chuông cảnh tỉnh cực lớn với bất kỳ ai đang mải mê tăng trưởng mà quên mất thứ cơ bản nhất: tiền trong két còn bao nhiêu?
Nguồn: Chính Nghĩa/Etoday
Từ khoá
Đọc thêm
Đây là lần đầu tiên tỷ giá trung tâm được NHNN đưa lên mức trên 25.000 đồng kể từ khi cơ chế này được áp dụng vào đầu năm 2016. Xem thêm

Hà Nội vừa chốt bổ sung Dự án khu chức năng đô thị tại 233, 233B và 235 Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân) vào kế hoạch sử dụng đất năm 2025. Với diện tích “khủng” gần 11ha, dự án do Xavinco cùng liên danh nhà đầu tư thực hiện, từng được biết đến với tên Vinhomes Smart City Nguyễn Trãi. Xem thêm

Cùng cộng đồng
💡 Trong khi thế giới chạy đua CBDC (tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương), Việt Nam cũng không đứng ngoài cuộc. Và bất ngờ chưa, Viettel cùng MobiFone – hai “ông lớn” viễn thông – chính thức được Ngân hàng Nhà nước giao nhiệm vụ nghiên cứu. Xem thêm

📌 Từ ngày 10/10, Ngân hàng Á Châu (ACB) chính thức tái khởi động mảng kinh doanh vàng sau nhiều năm tạm dừng. Không chỉ dừng ở giao dịch, ACB còn tung ra thương hiệu vàng miếng riêng – trở thành ngân hàng đầu tiên “dám chơi” trong cuộc đua vàng miếng. Xem thêm

👉 Bão số 10 (Bualoi) vừa quét qua để lại thiệt hại nặng nề, và Vingroup đã lập tức “ra tay” với gói cứu trợ 500 tỷ đồng – triển khai ngay trong ngày 1/10, không chần chừ một phút nào. Xem thêm

👉 VinFast của Tỷ phú Phạm Nhật Vượng vừa ký Biên bản ghi nhớ (MoU) với Ngân hàng Nhà nước Ấn Độ (SBI) – ngân hàng lớn nhất nước này. Thỏa thuận này giúp hệ thống đại lý độc quyền của VinFast tại Ấn Độ dễ dàng tiếp cận vốn ưu đãi để… bứt tốc. Xem thêm

👉 Cục Thuế TP.HCM vừa công bố danh sách 1.890 cá nhân & DN nợ thuế, tổng số tiền “khủng” hơn 2.400 tỷ đồng tính đến cuối tháng 8/2025. Xem thêm

Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước cơ hội chuyển mình mạnh mẽ nhờ ứng dụng công nghệ cao, vai trò của các tổ chức tài chính không chỉ dừng lại ở cung cấp vốn, mà còn trở thành mắt xích quan trọng trong quá trình chuyển đổi xanh, dẫn dắt dòng vốn vào những mục tiêu phát triển bền vững, nâng cao chất lượng sống của cộng đồng. Xem thêm

Bộ Tài chính vừa tung dự thảo nghị định mới về cá cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế. Điểm đáng chú ý: doanh nghiệp bắt buộc phải trả thưởng ít nhất 65% doanh thu bán vé cho từng sản phẩm đặt cược.🎰🎰🎰 Xem thêm

Sau Thế Giới Di Động, giờ đến PNJ cũng bắt tay với hệ sinh thái ông Vượng để đưa xe điện, taxi điện và trạm sạc vào hệ thống của mình. Trang sức lấp lánh nay sánh đôi cùng “điện xanh”. Xem thêm

💥😎Bộ Tài chính vừa đề xuất nới mức đặt cược bóng đá quốc tế từ 1 triệu/sản phẩm lên 10 triệu/ngày. Quy định mới sẽ “khoá van” người chơi nhưng cũng mở ra cánh cửa lớn cho doanh nghiệp cá cược hợp pháp. Xem thêm

Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, HOSE: SSB) vừa chính thức ra mắt sản phẩm SeAShop - Vay kinh doanh tín chấp, nhằm hỗ trợ nhóm hộ kinh doanh và các chủ cửa hàng online có nhu cầu mở rộng vốn lưu động với ưu đãi lãi suất chỉ từ 1,08%/tháng, cố định trong suốt kỳ vay. Xem thêm

Từ 2 nhà máy đã vận hành, LG Innotek tiếp tục “bành trướng” ở Hải Phòng với dự án nhà máy thứ ba, nhờ cú hích vốn vay 200 triệu USD từ Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC).💥 Xem thêm

💥Từ xe điện, thành phố thông minh đến điện mặt trời – Vingroup mở thêm chương mới trong hành trình xanh ở Đông Nam Á😎 Xem thêm

Cùng tận hưởng đại tiệc săn sale trên Website/ Ứng dụng Shopee với Thẻ tín dụng quốc tế BAC A BANK MasterCard. Xem thêm

Giữa lúc cộng đồng mạng còn chưa hết xôn xao vụ “tổng tài” ra lệnh đánh người ở quán cafe Times City, thì chưa đầy 24h danh tính đã lộ sạch. Hoá ra vị “tồng đài” này là chủ một công ty dạy làm giàu với… vốn điều lệ vỏn vẹn 3 tỷ. Số vốn thậm chí còn chẳng bằng chiếc đồng hồ của vị phụ huynh, cũng chính là chủ quán cafe. Xem thêm

Khu công nghiệp Tân Trào ở Kiến Hưng (Hải Phòng), vốn đầu tư hơn 4.000 tỷ, Quy mô dự án: 227 ha chuẩn bị được khởi công rồi đấy ạ. Phen này Hải Phòng lại tha hồ đón sóng đầu tư vốn FDI lớn rồi! Xem thêm

Ngão nghễ Việt Nam: nổi bật với Viettel vươn lên top 3🎉🎉🎉 Xem thêm

Đang quan tâm
Xem thêm
Có thể bạn biết
Xem tất cả
Nguyễn văn công

Nguyễn Mạnh Hùng

Nguyễn Anh

Nguyễn Hải Trung
